Hz Adem’in, Kabe’yi inşa etmesi ve yüce Allah’ın“ Ey Adem! Seni bağışladım! Senin zürriyetinden her kim bu Beyt’e günahı ile gelir, tavaf eder ve haccederse, onun günahını da affedeceğim.” buyurması ile, o günden sonra insanlar akın akın Kabe’yi tavaf ede gelmişlerdir. Müslüman hayatı boyunca ömründe bir defa umre yapması Hanefi ve maliki mezheplerine göre müekked sünnet, Şafi ve Hanbeli mezheplerine göre ise farzdır. Allah Resulü 1 defa hac,4 defa da umre yapmıştır.
Umre; kelime olarak ziyaret etmek, uzun ömürlü olmak, evi imar etmek, bir yerde ikamet etmek, korumak, malı çok olmak ve Allah'a kulluk etmek anlamındadır. Belirli bir zamana bağlı olmaksızın, Mekke şehrine girmeden mikat denilen ihrama girme mekanlarının herhangi birine gidip umre için niyet etmek ve ihrama girmek gerekir. İhram; izar (belden aşağı giyilen) ve rida(belden yukarısına giyilen) dikişsiz iki parça örtüden oluşur. Erkekler üzerinde iç elbiselerde dahil çıkarır. Baş örtülmez Ayağın önü ve arkası tamamen açık şekilde ayakkabı veya terlik giyilmelidir. Bu giyilen örtüler kefeni hatırlattığı için, her renkte ve farklı kültürlerden insanlarla eşitlik içerisinde ibadet yaptığı ve mahşeri hatırlatması açısından bir prova mesabesindedir. İhrama girerek ihram yasaklarına uyulmalıdır. Kadınlar ise giymiş oldukları elbise ile ihrama girerler. Sonra Erkek ve kadın iki rekat ihram namazı kılar. Bu namaz da, Fatiha dan sonra Birinci rekatta Kafirun, ikinci rekatta İhlâs suresi okunarak kılınır. Akabinde umreye niyet edip telbiye dediğimiz ve lebbeyk ile başlayan dua sesli bir şekilde tekrar tekrar söylenmesi sünnettendir. Daha sonra Kâbe’ye ulaşılarak tavaf yapılır. Tavaf ise,Hacerül Esved köşesinden el kaldırılıp avuç içi Hacerül Esved’in karşısında Bismillahi Allahu ekber diyerek istilam(selam vermek) edilir. Akabinde Kabe solumuza gelecek şekilde dönmeye başlanır ve içten gelen samimi dua, istiğfar ve tövbe ile dua yapılarak devam edilir. Tekrar Hacerül Esved hizasına gelince bir şavt ki, böylece yedi defa şavt yapılır, bu da bir tavaf demektir. Her dönüşte Hacerül Esvede selam verilir. Bir önceki köşe olan rüknü Yemani köşesine de selam verilir. Ancak son şavtta Hacerül esved’e selam vermeden hizasından geçtikten sonra tavaftan çıkılır. Tavaf bitiminde yine yukarıdaki sureler okunarak iki rekat tavaf namazı kılınır. Safa ile Merve arasında sa'y yapılır. Say ise; Safa tepesine varılınca, Kabe’ye dönülerek selam verilir. Safa’dan başlanarak Merve’ye 4 Merve’den Safa’ya 3 olmak üzere toplamda 7 şavt yapılır. Safa ve Merve ye her varışta Kabe’ye selam verilir. Böylece vacip olan say ibadeti yerine gelmiş olur. Bitiş noktası Merve de Kabe’ye dönülerek dua edilir ve sonrasında tıraş olup ihramdan çıkılır. Temizlik açısından Merve tepesinde değil de otele giderek traş olmak daha hijyenik ve güzeldir. Erkekler saçının 4 ‘te birini veya hiç değilse Şâfi mezhebimize göre az da olsa bir kaç yerden saçı kesmek uygun olacaktır. Kadınlar ise saçının ucundan baş parmağın uç boğumuna kadar yani 3 cm kadar kesmek suretiyle traş olur.Böylelikle umre ibadeti tamamlanmış olur. Umreyi bir kimse kendisi için yapabileceği gibi, hayatta olan veya vefat etmiş bir yakını için de yapabilir. Tek umreyi çok kişiye bağışlamak isterse niyeti kendisi için yapıp, en son traş olduktan sonra çok kişiye bağışlayabilir. Umre yapan hac yapmak zorunda diye bir kural yoktur. Haccı dinen zengin olan yapar. Umreyi ise imkanı olan her Müslüman yapabilir.
Kıymet bakımından, Hacca, "hacc-ı ekber" (büyük hac), Umreye de "Hacc-ı asgar" (küçük hac) denir. Cabir ibn Abdullah’ın rivayetine göre bir sahabi Peygamberimiz(s.a.v)’e "Ey Allah'ın Elçisi! Umre farz mıdır?” diye sormuş, Allah Resulü;"Hayır, umre yapman senin için daha hayırlıdır." buyurmuştur. (Tirmizî, Hac, 88) "Umre, daha sonraki umreye kadar, ikisi arasında işlenen günahlar için kefarettir. Allah katında makbul haccın karşılığı ise ancak cennettir." buyurmuştur. Ramazan ayı içinde yapılan umrenin ayrı bir fazileti vardır. Hz Ömer; Peygamberimiz (sav)’den umre yapmak için izin istemiş. O’da “Sevgili kardeşim, bizi de duana ortak et” buyurmuştur. Allah Rasulü;”Müminin gıyâbında yapılan dua makbuldür. ”hadisi gereğince de bir birimize dua edelim.(Riyazüs Salihin)
Pahalı tatiller yerine umre yapıp kutsal mekanları da görmek Müslüman için daha güzel olur.. Selam ve dua ile….
YORUMLAR