Sözlükte;Günün sıcak olması, güneşin,kızgın yerde yalın ayak yürümekle ayakların yanması” anlamlarındaki 'ramda’ kelimesinden türemiştir. İslam'dan sonra farz olan Ramazan orucu bazı rivayetlere bakılarak yapılan ve tarihi bilgilerle pek örtüşmeyen yakıştırmalar olabilmektedir. Çünkü hicri takvimde yer alan ay isimlerinin İslam'dan önce konulduğundan şüphe yoktur.Kur’an-ı Kerim de adı geçen ve önemine vurgu yapılan yegane ay Ramazan ayıdır.Orucun farz kılındığını bildiren ayetlerin hemen ardından ramazanın insanlara doğru yolu gösteren ve hakkı batıldan ayıran Kur’an’ın indirildiği ay olduğu belirtilir ve bu aya ulaşanların oruç tutması emredilir.(Bakara suresi 2/185) Resul-i Ekrem, “mübarek bir ay” olarak nitelendirdiği Ramazan ayı girdiğin de cennet kapılarının açılıp cehennem kapılarının kapandığını ve şeytanların bağlandığını (Buhari, Savm,5)İnanarak ve karşılığını Allah’tan bekleyerek Ramazan orucunu tutan kişinin geçmiş günahlarının bağışlanacağını (Buhari,Savm)müjdelemiştir.Nitekim rivayetler Ramazan geldiğinde Allah Resulü,manevi yaşantısında fark edilecek derecede bir değişiklik meydana geldiğini,bu ayda Cebrail (a.s) ile buluşup karşılıklı Kur’an okuduklarını, özellikle bu günlerde onun cömertliğinin doruk noktasına ulaştığı bildirilmektedir.Ramazan ayının son on günü girdiğinde onun geceleri namaz kılıp, ev halkını uyandırdığı ve kendisini tamamen ibadete ağırlık verdiği ifade edilir.
Müslümanlarca sabır, ibadet, rahmet, mağfiret ve bereket ayı olarak kabul edilen, büyük bir coşku ve heyecanla karşılanan Ramazanın başlıca özellikleri şu şekilde sıralanabilir:Kur’an-ı Kerim bu ay da indirilmeye başlanmıştır. Ayet ve hadislerde bin aydan daha hayırlı olduğu (Kadir suresi 97/3) Kadir gecesi de bu ayın içindedir. İslam'ın beş şartından biri olan oruç bu ayda tutulur.Hz. Peygamberin inanarak ve sevabını Allah tan bekleyerek oruç tutan ve teravih namazı kılan(5 vakit dahil) kişinin geçmiş günahlarının bağışlanacağını bildirdiği ve kendisi de bizzat kılarak ümmeti için sünnet olduğunu göstermiştir.Teravih namazı bu aya mahsus ibadetlerdendir.Mali bir ibadet olan fitrenin (fıtır sadakası) bu ayın sonunda ve bayramdan önce ödenmesi gerekir.Bu ayda yapılan diğer yardımların da öteki aylara göre daha sevap ve faziletli olduğuna,ramazanda ödenmesi gerekli olmamak la birlikte müslümanlar zekatlarını bu ayda ödemeyi adet haline getirmişlerdir.Bu ayın sonunda itikafa girmek sünnettir. Resul-i Ekrem’in Ramazanın son on gününde itikafa girdiğini ve bu adetini vefatına kadar devam ettirdiğini, onun ardından hanımlarının da itikafa girdiği rivayet edilmektedir.Kur’an ayı Ramazan da, çokça Kur’an okuyup tefekkür etmek müstehap kabul edilmiştir.Hz. Peygamber’in Cebrail ile karşılıklı Kur'an okumasına dayanan mukabele uygulaması da bu aya mahsustur. Ülkemizde ve İslam dünyasında Ramazana has birçok dini ve sosyal içerikli gelenek oluşmuştur. Camilerde kandillerin yakılması, minareler arasına mahya kurulması,iftar davetleri, ihtiyaç sahiplerine yardımların artırılması sokaklarda davul çalınıp maniler söylenerek sahur vaktinin halka duyurulması Ramazan gecelerinde oyun ve eğlencelerin tertiplenmesi, Ramazana has yiyeceklerin hazırlanması gibi uygulamalar farklı şekillerde devam etmektedir.
Ramazanda dolup taşan camiler,vaazlar,türbe ve kabir ziyaretleri,cami ve evlerde okunan mukabeleler,İftar ziyafetleri, sahur yemekleri, ramazanın etkilemesiyle öne çıkan adetlerimizdendir.Hırka-i şerif ziyareti,Kadir gecesi ve bayram kutlamaları olarak söylemek mümkündür. İçinde Oruç, Sahur, imsak, iftar,fıtır gibi değerleri barındıran Ramazan ayında ahiret azığımızı doldurmak dileğiyle..
Milli şair Mehmed Akif ne güzel söylemiş;Ya Rab,şu muazzam Ramazan hürmetine.Kaldır aradan vahdete hail ne ise.
YORUMLAR