Konya’nın gülleri çoktur, bu günkü yazımızda, Gül-i Muhammed’den ve güllerden bahsedeceğim.
Öncelikle gül, Peygamberimiz (S.A.V) muhabbetin, sevginin, sembolüdür ve simgesidir. Gülün Orta asya kökenli olduğu, . Farsça’da çiçek manasına gelen gül, ömrünün kısalığı nedeniyle, zahirde dünya hayatının kısa olup geçiciliğine, esas baki olan ahiret hayatına da hazırlanmamızı ikaz etmektedir. Ayrıca, “Ben yârime gül demem, gülün ömrü az olur.”denerek dünya hayatının kısalığından bahsedilir.
Peygamberimizin mübarek sırtlarında peygamberlik mührünün gül tomurcuğu gibi et parçası şeklinde olduğu rivayet edilir.
Hz. İbrahim ateşe atılınca, Yunus Emrenin ateşin “kün” emriyle gül bahçesine dönüştüğünü belirtir. Bizim adetlerimizde de büyük devlet erkanına önemli günlerde, seçimleri kazandığında, veya cenazelerinde araçların ve tabutların üzerlerine, gül atılır ve önemli yerler Kabe ve bazı türbeler güllerle süslenerek gül suyu ile yıkanır.
Hz. Ali’nin son nefesini vermeden önce Selman’dan bir demet gül istediği ve Hz. Ali’’nin gülü kokladıktan sonra son nefesini teslim etmiştir. Bundan dolayı Bektaşilikte de gül önemli bir sembol ve simgedir.Sevgililer hep güle benzetilir ve her önemli günlerde sevgililer güllerle taltif edilir.Edebiyatımızda yazarlarımızın ve şairlerimizin kendilerine dost ve muhabbet göstergesi olmuştur. Necip Fazıl ve Prof.Dr. Nurullah Genç gibi. İsimlerde buna en iyi örneklerdendir
Gül Peygamberimizin sembolü olunca, isim olarak sık sık kullanılmış ve yeni doğan çocuklarımıza bir çok gül ismi verilmiştir. Ayşegül, Gülşah, Gülhan, Gülten, Gülcan, Gülay, Güler isimleri en çok ercih edilen isimlerdir.. Gül, sadece aşkın değil, dostluğun, kardeşliğin, konan isimlerin, sevginin saygının ve muhabbetin insanoğluna sesi olmuştur.
Konya’mız da ise Yol kenarlarında, Parklarda, caddelerde, sokaklarda ve dikkat çeken her taraflarında Konya’ya has güzel koku ve görünüm verdiği, Türk süsleme sanatında, Kur’an-ı Kerim’in kenarlarına yapılan, aşrı şerifi gösterenlere “aşır gülü” cüz başlarına ise “cüz gülü” secde ayetlerine “secde gülü” denir mezar taşlarında, minyatür, süsleme, duvar resimlerinde sık sık kullanılmıştır.
Gül, çiçeklerin şahıdır. Yunus Emre’nin, Süleyman Çelebi’nin gülün, peygamberimizin teri olduğundan dolayı sık sık şiirlerinde bahsetmişlerdir.
Özetle, gülün sevgililer sevgilisinden dolayı gülün değeri öyle artmıştır ki, Peygamberlik mühründen tutun, sanatta, Edebiyatta, Tatlılarda (Güllaç,vb.), sevinçli ve hüzünlü günlerde, mevlidlerde, kolonyalarda, ilaç sanayinde, asrı saadetten günümüze kadar kısacası, hayatımızın her safhasında güllerle iç içeyiz.
Konya’nın manevi gülleri denince, aklımıza ilim irfan yuvası, medreseler, alimler, evliyalar, meczuplar, Allah dostları, yani Mevlanalar, Yunus Emreler, Şems Tebriziler, Sadrettin Koneviler, Selçuklu sultanları Alaaddin Keykubat, Sultan Veled, Nasreddin Hoca, Ladikli Ahmet Efendi, Hadimi Hz. Hacı Veyiszade, Ali Ulvi Kurucu, vb. daha niceleri gelmektedir.
Konya’nın en meşhur meczubu/delisi, Parsanalı Mustafa amca, Silleli İsmail ve Fettah amcadır. Bunlardan Mustafa amca, deli/meczup ve evliya/Allah dostu olarak tanınırdı.2014 yılında 108 yaşında vefat etmiştir.
Bunlara deli derler ama bunlar Velidirler. Yani Allah dostlarıdır. Sözleri nükteli ve iğneliyici, davranışları anlamlı ve her zaman uyarıcıdır. Allah aşkından dolayı deli divane olan meczuplardır.
Delilerin piri Ömer bin Hattabdır. yani adaletiyle dünyaya ün salmış, sağlığında cennetle müjdelenen 2. Halifedir. Abbasi Halifelerinden Harun Reşidi daima yanlış yolda olduğu zaman uyaran kişi. Deli/meczup/Allah dostu, kardeşi Behlül Danedir...
Konya’da gül mutfağında, Ramazan aylarında ve bazı günlerde, Konya’da herkesin bildiği meczupların, Konya’yı Konya yapan tehlikesiz, ağızları dualı, saldırgan olmayan değerleridir. Genellikle bedesten kenarında bulunan meczuplar Bedestenin olmazsa olmazlarıdır çarşının gülleridir. bunlar dilenmek için hiçbir zaman el açmazlar ve Konya’nın iş adamları aynı Gönenli Mehmet efendi gibi bunları Allah dostlarını bulur ve yerine göre Konya gül mutfağında veya başka yerde yemek verirler. Yemek duasını bu güller yapar. Birbirleri ile hemen haberleşirler. yemekten sonra meczuplara/Allah dostlarına, diş kirası adı altında nakit para yardımı yapılır. Zenginlerin garibanlara yaptığı sadakalardır. Kalpleri kırılmaz ve genellikle şakalaşırlar yemek duasını bu garibanlar yapar.
Her konuda önceliklidirler, düğün yemeklerinde, normal yemeklerde, ulaşımda, . bu verilen yemeklerden sonra alınan garipler evlerine arabalarla götürülür. Vefat eden güllerimize, Allahtan rahmet, makamları ali, mekanları cennet olsun, hayatta kalanlara Allah sağlıklı ömür vermesi dileğiyle…..
YORUMLAR